ไลท์สาระ ไลฟ์สาระตอน : ผี… สีอะไร ?

ผี… สีอะไร ?

เรื่องของสีกับฉากผีๆที่ใช้ในการให้แสงงานละครเวที
ผี หรือ วิญญาณ สีอะไร คำถามนี้ สำหรับคนทั่วไปอาจไม่เคยคิดถึง หรือมีคำตอบที่หลากหลาย บ้างก็ว่าผี ไม่มีจริง เป็นเพียงพลังงานจึงไม่มีสี บ้างก็นึกถึงสีของเสื้อผ้าที่ผีใส่ บ้างก็ว่าเป็นเหมือนหมอกควัน โปร่งแสง เรืองแสง หรือเขียวๆ ฟ้าๆ บ่อยครั้งคำตอบไม่ได้มาจากประสบการณ์เห็นผีจริงๆ แต่เป็นภาพจำที่ได้รับอิทธิพลมาจากภาพยนต์หรือละครทีวี

ลองถามแบบปุ๊ปปั๊บในความคิดแวบแรกของชาวไลท์ติ้ง ดีไซเนอร์ ของไลท์ซร์ส ได้ความดังนี้

“ผี ไม่มีสี แต่จะเล่นกับแสงและเงา ถ้าต้องมีคงเป็น สีฟ้า เป็นสีของวิญญาณที่ใช้บ่อยๆ ดูดี คลาสสิคในทุกยุค พวกสีเขียวๆ น่าจะมาจากหนังในสมัยก่อน เช่นโกสต์บัสเตอร์ หรือม่วงๆเขียวๆ แบบหนังผีดิบจีน มันดูประหลาด ช้ำเลือดช้ำหนอง” - โด้ ธรรมนูญ จิระโสตถิกุล

"สีแดง สีน้ำเงิน แล้วแต่ อยู่ที่เป็นผีดีหรือผีร้าย ควรมีเฮ๊ากวงด้วย – แสงเรืองรองจากข้างหลัง ” - ป้อง เมธา พาธี

การทำแสงฉากผีๆในการแสดงสด เช่นละครเวที ที่ไม่สามารถใช้เทคนิคการถ่ายทำตัดต่อใส่เอฟเฟคให้ ดูน่า กลัวได้เหมือนในภาพยนต์ สีและแสง จึงมีบทบาทสำคัญในแง่วิชวล

การให้ผู้ชมรับรู้ว่าตัวละครตัวไหนเป็นผีในงาน Stage Lighting Design โดยเฉพาะในฉากที่มีทั้งคนและผีอยู่ด้วยกันต้องทำอย่างไร เรื่องนี้ Lighting Designer รถเมย์ ศลิษา รัตนไชย ผู้ออกแบบแสงละครเวทีเรื่องดังของซีเนริโอ แม่นาคพระโขนง รีสเตจ และ ลมหายใจ เดอะมิวสิคัล อธิบายว่า “ ไฟซีน ( Scene ) ใช้โทนสีน้ำเงิน คือสีของรัตติกาล แทนสีดำหรือความมืด สีโทนฟ้าอ่อนๆจะส่องไปที่นักแสดงที่เล่นเป็นผี เฉดสีฟ้าเมื่อฉาบผิวของนักแสดงแล้วจะทำให้ผิวดูเซียดเซียวดูไร้ชีวิต และยังมีสีอื่นๆ เช่น สีโทนม่วงถ้าต้องการให้ดูแฟนซี แมจิค มีเวทมนต์ บางทีก็สร้างความไม่ปกติ โดยส่องข้างหนึ่งของนักแสดงด้วยลวดลายจากโกโบ้ ในขณะที่นักแสดงที่เล่นเป็นคนที่ยังมีชีวิตจะให้แสงด้วยสีโทนส้ม ทังสเตน วอร์มไวท์ หรือชมพูแบบจาง No Color Pink ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสีผิวของนักแสดงด้วยว่าเวลาโดนแสงแล้วสีไหนขับผิวให้ดูมีเลือดฝาด”

“ความสว่างกับทิศทางของแสงเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ อาจจะไม่ต้องใช้สีเลยก็ได้” อีกความคิดเห็นนึงจาก โฟน วรันธร กระดาษ “อย่างละคร เรื่อง The woman in Black 2561 ของ BU Company Theatre ที่เคยทำ ต้องการความเรียลไม่แฟนตาซี และให้ผู้ชมคิดเอาเองว่าใครที่เป็นผี ซีนผีก็จะมืด มีแสงมาจากทิศทางที่แปลก แสงที่ส่องไปทีนักแสดงที่เป็นผีก็จะมีความความคอนทราส และควบคุมให้เห็นแค่บางส่วน ไม่เห็นหน้าตา เห็นตัวเต็มๆ”

ประเด็นน่าคิดเกี่ยวกับความกลัว

ความกลัวคือสัญชาตญาณทีถูกฝังอยู่ใน DNA ของมนุษย์ มักเกิดขึ้นจากสิ่งที่เบสิกที่สุดคือ สิ่งที่เห็นนั้นมัน ผิดธรรมชาติ

อาจารย์ด้านเสตจไลท์ติ้งดีไซน์ชาวอังกฤษท่านหนึ่งผู้ล่วงลับไปแล้ว ได้เคยยกตัวอย่างไว้ว่า เวลาเราส่องไฟฉายจากใต้คาง แล้วเรารู้สึกว่า ใบหน้าที่เห็นดูน่ากลัวเหมือนผี เพราะมันเป็นแสงที่ผิดธรรมชาติ ถ้าตัดแสงที่มนุษย์สร้างเองได้อย่างโคมไฟ หรือไฟฉาย มนุษย์เราคุ้นเคยกับแสงธรรมชาติอย่างพระอาทิตย์ที่มาจากข้างบนมาเป็นแสนๆปี ไม่คุ้นเคยกับแสงที่มาจากทิศทางอื่น เลยรู้สึกกลัว สิ่งที่อาจารย์ท่านนั้นพูดชวนคิด และเอามาปรับใช้ในการจัดแสงได้หลายแบบ การใช้แสงสีที่เราไม่ค่อยได้เห็นในแสงธรรมชาติ เช่นแสงสีเขียว ม่วง หรือไดเรคชั่นของแสงเช่นการทำให้เงาทอดยาวไป แสงจากพื้น จากข้างหลัง หรือเจาะไปยังหน้าให้เกิดเงาที่น่ากลัว มีผลต่อการรับรู้ในแง่จิตวิทยาของมนุษย์ทั้งสิ้น

กับคำถามที่ว่า ผี..สีอะไร? ไม่มีบทสรุปตายตัว แต่ถ้ายังติดใจกับคำตอบที่เรายกตัวอย่างไว้ คืนนี้ลองถามผีที่อยู่ในห้อง หรือผีบ้านผีเรือนดู

#ไลท์สาระ #ไลฟ์สาระ #ผีสีอะไร #ความรู้เรื่องแสง #ละครเวที #ออกแบบแสง #เรื่องผี ฮาโลวีน #halloween #Lightsource #stagelighting #lightingdesign #lightingsystem